Dit weekend mijmerende ik (vast door kerst en oud & nieuw) wat over verbondenheid, éénheid en God. Wij mensen zijn op zoveel niveaus verbonden met elkaar en met de wereld om ons heen. We werken samen, leven samen, maken ruzie, spelen, hebben lief. Ik hoorde laatst een verhaal dat ongeveer zo ging: ergens op de wereld werd, misschien wel een generatie geleden, een boom geplant. Die boom groeide door regen, door zon en door mest van de dieren in het bos. De boom werd gekapt met een bijl die door iemand is gemaakt. De bijl was van staal, dat door iemand anders is gedolven. Het hout werd gezaagd, geschuurd en bewerkt door vaklieden in-god-mag-weten-waar tot een tafel die nu in mijn woonkamer staat en waar ik met mijn gezin aan eet. Zo zijn onze levens verbonden met ál het leven op deze aarde: mensen, dieren, planten, zelfs de elementen.
Dat is nog een vrij ‘aardse’ manier van kijken. Maar ook op een meer spiritueel niveau zijn wij verbonden. Ik las een citaat van Tara Brach: ‘behind these seperate bodies lies the field of awareness we all belong to’. Het is wat mij betreft het grote mysterie. Dát wij er zijn. Dat er leven is. Dat wij bewust zijn. Dat er liefde is. Een mysterie dat ik bij gebrek aan beter dan maar goddelijk noem.
Geloof jij eigenlijk in God? Zelf weet ik het niet. Ik geloof in ieder geval niet in een God als een persoon. Iemand die wikt en beschikt vanuit de hemel, of iemand die een hogere bedoeling voor of met ons heeft. Ik ben opgegroeid in een gezin waarin gelovig zijn geen plek had. Ik heb geleerd de kerk en haar rituelen te associëren met onderdrukking, het woord heilig met domheid. Maar de laatste tijd ervaar ik steeds meer, als ik mijn hart open, een oneindige liefde en compassie. Ik ervaar éénheid en verbondenheid. Ik ervaar dat alles in essentie één is. Dat alles, ook ik zelf, een expressie ván dat ene is. Ervaringen waar, ondanks mijn conditionering, alleen het woord heilig lijkt te passen. Tegelijkertijd is de eenheid die ik ervaar volstrekt onaangedaan door welk woord dan ook. Of ik het nou heilig noem, of goddelijk, of bewustzijn of er helemaal geen naam aan hang: het maakt niet uit. Het is. Wat mij rest is niet-weten. Overgave en vertrouwen.
Maar hoe dat te doen bij alle ellende in de wereld? Bij al dat geweld en onrecht en diep lijden? Hoe kan álles, werkelijk álles, tegelijkertijd goddelijk zijn én ellendig? Ik weet het niet. Ik weet het werkelijk niet. Dit is waar Ton Lathouwers het denk ik over heeft als hij schrijft over ‘meer dan een mens kan doen’. Hier, in het aangezicht van al dat menselijke lijden, toch blijven vertrouwen, dat is de grootste stap. De stap die eigenlijk niet te zetten is. Werkelijke aanvaarding van wat-is. Zonder te willen begrijpen, maar alleen maar aanwezig zijn. Misschien is dat ook wel de weg naar werkelijke compassie: het lijden aanvaarden en erbij blijven met heel je grote en gewonde hart – zonder oordeel, zonder het te willen veranderen.
Ik wens je alle liefde en al het goede voor 2020.
